Oyun Şemalarının Çocuk Gelişimi ve Öğrenmesi Üzerindeki Etkisi

Bir çocuğun sürekli olarak oyuncağını düşürdüğünü, eşyaları kumaşa sardığını veya nesneleri yoğun bir şekilde sıraladığını fark ettiniz mi? Bu davranışlar ilk başta rastgele, dağınık ve hatta takıntılı görünebilir. Ebeveynler genellikle yönlendirmeye çalışır ve öğretmenler çocuğun rahatsız edici davrandığını düşünebilir. Ancak gerçekte bu davranışlar çok daha derin bir şeyin işaretleridir.

Bunlara oyun şemaları denir; çocukların çevrelerindeki dünyayı anlamalarına yardımcı olan içgüdüsel, tekrarlayan davranış kalıpları. Oyundaki bu şemalar düzeltilmesi gereken alışkanlıklar değil, bir çocuğun nasıl düşündüğünü, hissettiğini ve öğrendiğini ortaya koyan gelişimsel yapı taşlarıdır. Nesneleri döndürmek, taşımak veya çevrelemek gibi görünüşte basit eylemler aracılığıyla çocuklar, yerçekimi, düzen, güvenlik ve kontrol gibi karmaşık fikirleri keşfederler.

Oyun şemalarını anlamak, her çocuğun öğrenme yolculuğunu daha iyi desteklememize yardımcı olabilir. İster bir sınıf kuruyor olun, ister evde kendi yürümeye başlayan çocuğunuzu gözlemliyor olun, bu davranışları fark etmek, gerçek gelişimi besleyen ortamlar yaratmanın ilk adımıdır. Erken çocukluk döneminde, şema oyun teorisi bize oyunun sadece eğlence değil, aynı zamanda temel olduğunu hatırlatır.

giriiş

Çocuklar sadece eğlenmek için oynamazlar; öğrenmek, keşfetmek ve dünyayla bağ kurmak için de oynarlar. Ancak tüm oyunlar rastgele veya plansız değildir. Erken çocukluk döneminde birçok oyun türü öngörülebilir ve derin anlamlar taşıyan kalıpları takip eder. Oyun şemaları olarak bilinen bu kalıplar, çocukların bilgiyi nasıl işlediklerini, fikirleri nasıl test ettiklerini ve çevrelerini nasıl anlamlandırdıklarını ortaya koyar.

Bu oyun şemalarını anlamak, çocukların oyun oynamasını izlemekle yetinmeyip, onların düşüncelerine dair fikir edinmemizi sağlar. Bir çocuk ister çarkı çevirsin, ister bir oyuncağı kumaşa sarsın, ister blokları düz bir çizgide dikkatlice düzenlesin, fiziksel, bilişsel ve duygusal alanlarda gelişimini destekleyen davranışlarda bulunur.

Bu makalede, oyun şemalarının ne olduğunu, neden önemli olduğunu ve eğitimcilerin, bakım verenlerin ve erken çocukluk dönemi uzmanlarının bunları nasıl tanıyıp destekleyebileceğini inceleyeceğiz. Dokuz temel şemayı keşfedecek, her birini yaşa uygun materyaller ve aktivitelerle nasıl eşleştireceğinizi öğrenecek ve özenli bir mekan tasarımının şema odaklı oyunu nasıl geliştirebileceğini anlayacaksınız.

Oyun sadece bir aktivite değil, aynı zamanda bir dildir. Ve oyun şemaları, onun ardındaki dilbilgisidir. Gelin, bunların neler ortaya koyduğuna daha yakından bakalım.

Oyun Şemaları Nelerdir?

Erken çocukluk döneminde öğrenme her zaman resmi eğitimle gerçekleşmez. Genellikle oyun yoluyla, özellikle de çocukların içgüdüsel olarak geri döndüğü tekrarlayan davranış kalıplarıyla gelişir. Bunlara oyun şemaları denir.

Oyun şeması, çocuğun belirli bir fikir veya kavramı nasıl keşfettiğini ortaya koyan tekrarlanan bir eylemdir. Örneğin, nesneleri yüksekten düşürmek basit bir oyun gibi görünse de aslında yörünge şemasının bir parçasıdır ve çocuğun yerçekimini ve hareketi anlamasına yardımcı olur. Benzer şekilde, bir çocuk tekerlekleri döndürdüğünde veya oyuncakları sıraladığında, her biri derin bir gelişimsel ihtiyaca dayanan dönme veya konumlandırma şemalarını kullanır.

Bu davranışları rastgele veya dikkat dağıtıcı olarak görmek yerine, onları oyundaki şemalar olarak görmek, bakıcıların ve eğitimcilerin çocuğun ne üzerinde çalıştığını anlamalarına yardımcı olur. Önemli olan davranışı düzeltmek değil, doğru ortam ve materyallerle desteklemektir.

Birden fazla oyun şeması türü vardır ve çocuklar aynı anda bir veya birkaçını keşfedebilirler. Bu davranışlar genellikle doğal olarak ortaya çıkar ve çocuklar büyüdükçe değişir, bu da onları çocuğun gelişim yolculuğunda nerede olduğunu gösteren değerli göstergeler haline getirir.

Oyun şemalarının ne olduğunu anlamak, çocukların en iyi şekilde nasıl öğrendiklerine gerçekten uyan ortamlar ve öğrenme fırsatları oluşturmanın ilk adımıdır.

Şema Oyun Teorisi Nedir?

Şema Oyun Teorisi, çocukların deneyimlerini anlamlandırmak için oyun şemalarını kullandıklarını ileri sürer. Bu şemalar bilişsel gelişim için temeldir ve çocukların hipotezleri test etmelerine ve yeni kavramları anlamalarına olanak tanır. Çocuklar bu tekrarlayan eylemlere katılarak problem çözme becerileri geliştirir ve gelecekteki öğrenmeleri için bir temel oluştururlar.

Şema Oyun Teorisine göre, her oyun şeması dünyayı düşünmenin ve anlamanın farklı bir yolunu temsil eder. Örneğin, taşıma şeması, çocukların mesafe ve mekansal farkındalık kavramlarını anlamalarına yardımcı olan hareket eden nesneleri içerir. Dönme şeması, çocukların dairesel hareket ve denge hakkındaki fikirleri kavramalarına yardımcı olabilecek dönen nesneleri içerir.

Oyun şemaları aynı zamanda sosyal ve duygusal gelişimi de destekler. Çocuklar başkalarıyla oyun şemalarına katıldıklarında paylaşmayı, sıra beklemeyi ve iş birliği yapmayı öğrenirler. Bu etkileşim sosyal becerileri ve duygusal zekayı geliştirmek için çok önemlidir.

Şema Oyun Teorisini anlamak, eğitimcilerin ve ebeveynlerin bu doğal davranışları besleyen ortamlar yaratmasına yardımcı olur. Farklı oyun şemaları için çeşitli materyaller ve fırsatlar sağlamak, çocukların gelişimsel ihtiyaçlarıyla uyumlu bir şekilde keşfetmelerini ve öğrenmelerini sağlar.

Erken Çocukluk Eğitiminde Şema Oyun Teorisi

Küçük çocuklarda gözlemlediğimiz davranışlar - istifleme, sarma, saklama, eğirme - sadece oyundan ibaret değildir. Bu tekrarlanan eylemler, çocukların çevrelerindeki dünyayı keşfetmek, test etmek ve anlamak için kalıplaşmış oyunu nasıl kullandıklarını açıklayan bir gelişimsel çerçeve olan Şema Oyun Teorisini yansıtır.

Gelişim psikoloğunun çalışmalarına dayanmaktadır Jean PiagetŞema kavramı, çocukların bilgiyi aktif keşif yoluyla edindikleri gözleminden kaynaklanmaktadır. Küçük öğrencilerin, fiziksel eylemlere dayalı zihinsel yapılar oluşturdukları duyusal-motor aşamalarından nasıl geçtiklerini açıklamıştır. Bu yapılar veya şemalar, erken düşünmenin temelini oluşturur. Bir çocuk ne olduğunu görmek için bir nesneyi tekrar tekrar düşürdüğünde, neden-sonuç, hareket ve kalıcılık hakkında erken yaşta anlayışlar geliştirir.

Piaget'nin çalışmalarına dayanarak, Chris Athey Gerçek yaşam sınıf ortamlarında bu kalıpları belirlemenin bir yolu olarak Şema Oyun Teorisi'ni ortaya attı. Küçük çocuklarla yaptığı araştırmalar, nesneleri çevrelemek, eşyaları taşımak veya malzemeleri düzenlemek gibi tekrarlayan eylemlerin rastgele olmadığını, aksine odaklanmış zihinsel aktiviteye işaret ettiğini gösterdi. Bu şemalar genellikle farklı aktiviteler, konular ve ortamlarda tekrar ortaya çıkarak gelişim için ne kadar köklü ve önemli olduklarını ortaya koydu.

Lev Vygotsky Yakınsal Gelişim Bölgesi teorisiyle bu anlayışa yeni bir boyut kattı. Vygotsky'ye göre çocuklar, mevcut kapasitelerinin hemen ötesinde desteklendiklerinde en iyi şekilde öğrenirler. Oyun şemalarını gözlemlemek, eğitimcilerin çocuğun mevcut anlayış düzeyini belirlemelerine ve öğrenmelerinde bir sonraki adımı teşvik eden rehberlik veya materyaller sağlamalarına yardımcı olabilir.

Benzer şekilde, John Bowlby'nin Bağlanma Teorisi Oyun yoluyla duygusal gelişime dair içgörü sunar. Sarmalama veya çevreleme gibi şemalar, çocuğun rahatlık, güvenlik veya kontrol arayışını yansıtabilir; bunlar erken dönem duygusal bağlanmanın temel temalarıdır. Oyun, bu ihtiyaçları ifade etmek ve işlemek için güvenli bir alan haline gelir.

Erik Erikson'un psikososyal gelişim aşamaları Ayrıca şema oyunuyla da kesişir. Örneğin, "özerklik ve utanç" aşamasında (1-3 yaş), çocuklar taşıma, saklanma veya deneme gibi eylemlerle bağımsızlıklarını ortaya koyarlar. Bu şemayla ilişkili davranışlar, Erikson'ın tanımladığı iç çatışmaları ve ihtiyaçları yansıtır.

Şema Oyun Teorisi, tek başına bir model değildir; birden fazla gelişim teorisini pratik ve gözlemlenebilir bir çerçevede birleştirir. Eğitimcileri tekrarlayan oyuna durdurulması gereken bir şey olarak değil, anlaşılması gereken bir şey olarak bakmaya teşvik eder. Şemaları tanımak, çocukların tam olarak bulundukları yerde karşılarına çıkan ve onları nazikçe yönlendiren ortamlar, materyaller ve deneyimler tasarlamamıza yardımcı olur.

Bilmeniz Gereken 9 Oyun Şeması

Oyun şemaları, çocukların çevrelerindeki dünyayı keşfetmek için içgüdüsel olarak kullandıkları tekrarlayan davranış kalıplarıdır. Her şema, nesneleri hareket ettirmek, eşyaları düzenlemek, bir şeyleri paketlemek veya bağlantılar kurmak gibi kendine özgü bir öğrenme biçimini yansıtır. Bu kalıpları fark etmek, eğitimcilerin ve bakım verenlerin çocuğun doğal ilgi alanlarına uygun daha anlamlı oyun fırsatları yaratmalarına olanak tanır. Aşağıda, erken çocukluk döneminde en sık gözlemlenen dokuz temel oyun şeması, her biri ilgi çekici etkinlik örnekleri ve bunları desteklemek için gereken materyallerle birlikte verilmiştir.

1. Yörünge Oyun Şeması

Yörünge oyunu şeması tamamen hareketle ilgilidir. Çocuklar, nesnelerin ve kendi bedenlerinin uzayda nasıl hareket ettiğini görmek için tekrar tekrar fırlatır, düşürür, iter, sallar veya koşarlar. Bu şema, uzamsal farkındalığı, kaba motor becerilerini, el-göz koordinasyonunu ve yerçekimi, hız ve kuvvet gibi erken fizik kavramlarını geliştirir. Özellikle yürümeye başlayan çocuklarda yaygın olmakla birlikte, çocuklar kontrolü geliştirip daha karmaşık hareket tabanlı oyunları denedikçe önemini korumaya devam eder.

Rampalardan Aşağı Yuvarlanan Toplar
Çocuklar topları bir rampanın tepesine yerleştirip aşağı yuvarlanmalarını izlerler; farklı hız ve mesafeleri görmek için eğimi veya top tipini değiştirirler. Bu, neden-sonuç, hareket ve tahmin becerilerinin anlaşılmasını sağlar.
Malzemeler:

• Ayarlanabilir ahşap rampalar veya PVC borular
• Güvenli inişler için zemin paspasları
• Çeşitli toplar (kauçuk, tahta, plastik)

Fasulye Torbalarını Sepetlere Atmak
Çocuklar, fasulye torbalarını farklı mesafelere yerleştirilmiş sepetlere doğrultarak, doğruluk için kuvvetlerini ve açılarını ayarlarlar. Bu, koordinasyon, odaklanma ve mekansal yargı becerilerini geliştirir.
Malzemeler:

• Farklı ağırlıklarda yumuşak fasulye torbaları
• Hafif sepetler veya kutular
• Atış çizgileri için zemin işaretlemeleri

Dökme ve Sıçratma ile Su Oyunu
Çocuklar kapların arasına su dökebilir, hunilerden su akışı sağlayabilir veya mini şelaleler oluşturabilirler. Bu, ince motor becerilerini, problem çözme becerilerini ve duyusal keşiflerini güçlendirir.
Malzemeler:

• Su masası veya büyük küvet
• Huniler ve ölçü kapları
• Plastik sürahiler
• Yüzen oyuncaklar

Araba Yarışı Oyunları
Çocuklar oyuncak arabaları raylara gönderir, hızları karşılaştırır ve serbest bırakma noktalarıyla deneyler yapar. Bu, gözlem, tahmin ve erken bilimsel düşünmeyi teşvik eder.
Malzemeler:

• Araba rayları veya düz tahtalar
• Küçük itmeli arabalar
• Bitiş çizgilerini işaretlemek için tebeşir veya bant

Kurdele Dansı
Çocuklar, bazen müzik eşliğinde havada kurdeleler sallayarak yaylar ve spiraller oluştururlar. Bu, koordinasyonu, ritim farkındalığını ve ifade edici hareketleri destekler.
Malzemeler:

• Çubuklardaki kurdeleler
• Hafif eşarplar
• Açık iç veya dış mekan alanı
• Müzik çalar (isteğe bağlı)

2. Taşıma Oyun Şeması

Taşıma oyun şeması, çocukların nesneleri bir yerden başka bir yere taşımasını ve bu eylemi genellikle defalarca tekrarlamasını içerir. Eşyaları elle taşıyabilir, bir sepeti doldurabilir, bir arabadaki nesneleri itebilir veya konteynerleri doldurup boşaltabilirler. Bu tekrarlanan davranış, çocukların kapasite, ağırlık ve alan kavramlarını anlamalarına yardımcı olurken koordinasyon, denge ve problem çözme becerilerini de geliştirir. Genellikle yürümeye başlayan çocuklarda görülür, ancak çocuklar taşıma aktivitelerine sıralama, sayma ve planlamayı ekledikçe erken çocukluk döneminde de devam eder.

Sepet ve Araba Toplama Oyunu
Çocuklar nesneleri bir alandan toplayıp sepet veya araba kullanarak başka bir alana taşıyabilirler. Eşyaları türlerine göre gruplayabilir, belirli "istasyonlara" teslim edebilir veya koleksiyonlar oluşturabilirler. Bu aktivite, motor koordinasyonu, uzamsal farkındalığı ve sıralama ve sayma gibi erken matematik becerilerini destekler.
Malzemeler:

• Sağlam sepetler
• Küçük el arabaları
• Oyuncak alışveriş arabaları
• Ahşap bloklar, kumaş kareleri, kozalaklar veya deniz kabukları gibi gevşek parçalar

Kum ve Su Transferi
Çocuklar bir kaptan diğerine kum doldurur veya su döker; dolu, boş, taşma ve kontrollü dökme kavramlarını keşfederler. Bu, ince motor becerilerini, problem çözme becerilerini ve duyusal keşifleri geliştirir.
Malzemeler:

• Kum ve su masaları
• Kovalar
• Ölçekler ve ölçü kapları
• Plastik sürahiler
• Huni

Gevşek Parçaların Yer Değiştirilmesi
Çocuklar blok, taş veya silindir gibi yapı malzemelerini bir oyun alanından diğerine taşırlar. Genellikle bu malzemeleri çevreleme veya bağlama gibi diğer şemalarla bütünleştirirler. Bu aktivite planlama, sıralama ve yaratıcı inşayı teşvik eder.
Malzemeler:

• Gevşek parça depolama kutuları
• Ahşap blok setleri
• Küçük kasalar
• Hafif tepsiler

Açık Hava Taşıma Devresi
Çocuklar, açık hava parkurunda nesneleri taşımak, dönüşleri ve eğimleri aşmak için üç tekerlekli bisikletler, binilebilir araçlar veya vagonlar kullanırlar. Bu, çiftler veya gruplar halinde yapıldığında kaba motor gelişimi, denge ve iş birliğini destekler.
Malzemeler:

• Binilebilir üç tekerlekli bisikletler
• Vagonlar
• Kursları kurmak için trafik konileri
• Hafif taşınabilir nesneler

3. Kapsayıcı Oyun Şeması

Sarmalayıcı oyun şeması, çocuklar nesneleri veya kendilerini tamamen örtmekten veya sarmaktan hoşlandıklarında ortaya çıkar. Oyuncakları kumaşlara saklayabilir, bebekleri battaniyelere sarabilir, nesneleri zarflara koyabilir, hatta ellerini ve yüzlerini boya veya diğer malzemelerle kaplayabilirler. Bu davranış, saklanma, sınırlama ve dönüşüm kavramlarını anlamalarına yardımcı olur. Bazı çocuklar, özellikle erken çocukluk dönemindeki veya duyusal ihtiyaçları olan çocuklar için, sarmalama aynı zamanda rahatlık ve güvenlik hissi de sağlayabilir.

Kumaş Sarma İstasyonu
Çocuklar oyuncakları, blokları veya bebekleri kumaşa sararak katlama, katlama ve bağlama gibi denemeler yaparlar. Ayrıca, sarılmış eşyaları sınıfın farklı bölümlerine "götürebilirler". Bu, ince motor becerilerini, sıralamayı ve yaratıcı problem çözme becerilerini güçlendirir.
Malzemeler:

• Yumuşak eşarplar, kumaş kareleri veya çay havluları
• Küçük oyuncaklar, bebekler veya bloklar
• Sabitlemek için mandal veya cırt cırtlı kayışlar
• Kumaşlar için saklama sepeti

Kutu ve Konteyner Gizleme
Çocuklar nesneleri kapaklı kutuların, teneke kutuların veya kapların içine yerleştirir, onları görünürden gizler ve sonra tekrar ortaya çıkarırlar. Bu, nesne kalıcılığını, neden-sonuç anlayışını ve uzamsal akıl yürütmeyi geliştirir.
Malzemeler:

• Çeşitli boyutlarda karton kutular
• Kapaklı plastik kaplar
• Bağcıklı çantalar
• Ahşap hayvanlar veya figürinler gibi saklanmaya uygun gevşek parçalar

Kum veya Pirinçte Duyusal Zarflama
Çocuklar nesneleri kum, pirinç veya benzeri duyusal materyallere gömüp açabilirler. Nesneleri tamamen örtmek için elleriyle çalışabilir veya aletler kullanabilirler. Bu, dokunsal keşif, sabır ve detaylara dikkat becerilerini geliştirir.
Malzemeler:

• Duyusal masa veya çöp kutusu
• Kum, kuru pirinç veya mercimekle oynayın
• Gömülecek küçük oyuncaklar veya şekiller
• Kepçeler, kaşıklar ve mala

Tam Vücut Saklambaç
Çocuklar kendilerini kumaşlara sarar, battaniyelerin altına girer veya büyük karton kutuların içine saklanarak görünmez veya dönüşmüş gibi davranırlar. Bu, yaratıcı oyunları, öz farkındalığı ve kaba motor hareketlerini teşvik eder.
Malzemeler:

• Büyük karton kutular
• Oyun çadırları veya açılır tüneller
• Hafif battaniyeler veya çarşaflar
• Konfor ve güvenlik için zemin paspasları

4. Oyun Şemasını Kapsayan

Çevreleyen oyun şeması, çocuklar nesnelerin, mekanların ve hatta kendilerinin etrafında sınırlar veya kapalı şekiller oluşturduklarında görülür. Oyuncak hayvanların etrafına çitler inşa edebilir, kağıt üzerindeki nesnelerin etrafına daireler çizebilir veya mobilya ve kumaş kullanarak kapalı alanlar oluşturabilirler. Bu şema, mekânsal akıl yürütmeyi, planlama becerilerini ve "içeride" ve "dışarıda" gibi kavramların anlaşılmasını geliştirir. Erken çocukluk ortamlarında görsel olarak en belirgin oyun şemalarından biridir ve genellikle inşa ve konumlandırma şemalarıyla örtüşür.

Küçük Dünyalar İçin Blok Çitler
Çocuklar oyuncak hayvanlar, arabalar veya insanlar için çitler, duvarlar veya muhafazalar inşa ederek boyut, şekil ve erişim noktalarıyla deneyler yaparlar. Bu, problem çözme, tasarım odaklı düşünme ve ince motor koordinasyonunu destekler.
Malzemeler:

• Ahşap veya köpük bloklar
• Oyuncak hayvanlar, araçlar veya figürler
• Düz oyun matları veya halı kareleri

Maskeleme Bandı Zemin Şekilleri
Çocuklar, maskeleme bandı kullanarak doğrudan zeminde kapalı şekiller oluşturur, ardından bunları nesnelerle doldurur veya içlerinde dururlar. Bu aktivite, mekânsal farkındalığı ve yaratıcılığı güçlendirir.
Malzemeler:

• Düşük yapışkanlı maskeleme bandı
• Bloklar, kabuklar veya ponponlar gibi gevşek parçalar
• Pürüzsüz zemin alanı

Tebeşir Dairesi Oyunu
Çocuklar dışarıda kaldırıma tebeşirle daireler veya kapalı şekiller çizer, bazen bunları birbirine bağlar veya oyunlar için "güvenli bölgeler" oluştururlar. Bu, kaba motor becerilerini ve iş birliğine dayalı planlamayı geliştirir.
Malzemeler:

• kaldırım tebeşiri
• Açık hava döşeli oyun alanı
• Fasulye torbaları veya çemberler gibi isteğe bağlı aksesuarlar

Karton Kale Yapımı
Çocuklar, gerektiğinde kapı ve pencereleri keserek, rol yapma oyunları için kapalı yapılar oluşturmak üzere büyük karton kutular kullanırlar. Bu, kapalı yapıyı inşa etme, rol yapma ve iş birliği becerileriyle birleştirir.
Malzemeler:

• Büyük karton kutular
• Çocuklar için güvenli makaslar
• Bant veya yapıştırıcı
• Dekorasyon için kumaş artıkları

İp veya Kurdele Sınır Oyunları
Çocuklar, masalarda veya zeminlerde kapalı alanlar oluşturmak için ip veya kurdele parçaları kullanırlar ve ardından bunları sıralanmış nesnelerle doldururlar. Bu, çevre ve sınıflandırma kavramlarını tanıtır.
Malzemeler:

• Kurdeleler veya ip
• Çeşitli küçük manipülatifler (düğmeler, boncuklar veya ahşap şekiller)
• Düz masa üstü veya zemin alanı

Doğa Temelli Muhafazalar
Çocuklar açık havada, hayali hayvanlar veya minyatür bahçeler için doğal alanlar yaratmak amacıyla çubuk, yaprak veya taş toplarlar. Bu, yaratıcılığı çevre bilinciyle bütünleştirir.
Malzemeler:

• Çubuklar, taşlar, yapraklar (yerinde toplanan)
• Küçük hayvan figürleri veya bahçe temalı gevşek parçalar
• Bina için zemin alanı

5. Konumlandırma Oyun Şeması

Konumlandırma oyun şeması, çocuklar nesneleri belirli bir sıra, hizalama veya düzende düzenlediklerinde ortaya çıkar. Oyuncak arabaları sıralayabilir, blokları düz bir sıraya koyabilir, nesneleri renk veya boyuta göre ayırabilir veya bebekleri belirli bir düzende konumlandırabilirler. Bu şema, çocukların organizasyon becerilerini, sıralama becerilerini ve sınıflandırma anlayışlarını geliştirmelerine yardımcı olur. Desen tanıma, simetri ve ölçme gibi erken matematik becerilerini destekleyen, oyunda önemli bir şemadır.

Oyuncak Sıralama Mücadelesi
Çocuklar, boyut, renk veya kategori sıralamasıyla deneyler yaparak araçları, hayvan figürlerini veya blokları sıraya dizerler. Bu, desen tanımayı, mantıksal düşünmeyi ve ayrıntılara dikkat etmeyi geliştirir.
Malzemeler:

• Oyuncak arabalar, hayvan figürleri veya bloklar
• Oyun matları veya alçak masalar
• Sıralama tepsileri (isteğe bağlı)

Şekle ve Renge Göre Sıralama
Çocuklar nesneleri renk, şekil veya doku gibi görsel özelliklerine göre gruplandırır ve ardından belirli düzenlemelere göre konumlandırır. Bu, sınıflandırma becerilerini ve görsel ayrımcılığı destekler.
Malzemeler:

• Renkli sayaçlar veya ahşap sıralama şekilleri
• Bölünmüş sıralama tepsileri
• Sergileme için alçak raflar

Masaüstü Mandala Binası
Çocuklar, deniz kabukları, taşlar veya boncuklar gibi gevşek parçaları dairesel ve simetrik desenler halinde yerleştirirler. Bu, yaratıcılığı, simetri farkındalığını ve ince motor kontrolünü teşvik eder.
Malzemeler:

• Düz masa üstü yüzeyi
• Deniz kabukları, çakıl taşları, düğmeler veya cam mücevherler
• Dairesel şablonlar (isteğe bağlı)

Mobilya ve Paspas Düzenleme
Çocuklar sandalyeleri, minderleri veya matları bilinçli bir şekilde yerleştirir, bazen yollar veya ızgaralar oluştururlar. Bu, mekansal planlamayı kaba motor becerileriyle birleştirir.
Malzemeler:

• Zemin paspasları veya halılar
• Minderler veya küçük sandalyeler
• Geniş açık oyun alanı

Pozisyonel Sanat Projeleri
Çocuklar, malzemeleri genellikle sıralar veya geometrik desenler halinde kağıda hassas bir şekilde yerleştirerek kolajlar veya sanat eserleri yaratırlar. Bu, konsantrasyonu, estetik yargıyı ve el-göz koordinasyonunu güçlendirir.
Malzemeler:

• Renkli kağıt ve yapıştırıcı çubukları
• Küçük el işi malzemeleri (düğmeler, köpük şekiller, çubuklar)
• Büyük kağıt veya karton levhalar

Açık Hava Doğa Düzenlemesi
Çocuklar yaprakları, çiçekleri veya taşları yere desenler veya sıralar halinde yerleştirerek yaratıcılığı doğal keşifle birleştirirler.
Malzemeler:

• Toplanan doğal ürünler (yapraklar, taç yapraklar, taşlar)
• Açık hava oyun alanı
• Taşınabilir teşhirler için düz panolar veya tepsiler

6. Rotasyon Oyun Şeması

Dönme oyunu şeması, çocukların dönen veya dönen nesnelere ve kendi vücutlarını daireler çizerek döndürmeye hayran kaldıklarında gözlemlenir. Bu şema, dönen tekerlekleri, yuvarlanan çemberleri, kapakları çevirmeyi veya bulmaca parçalarını döndürmeyi içerebilir. Bu tekrarlayan hareketler sayesinde çocuklar dairesel hareket, denge, simetri ve sürekli hareket kavramlarını keşfederler. Şema oyunu teorisinde dönme, koordinasyon ve ritmin gelişimi ve doğada ve mekanikte bulunan döngülerin erken anlaşılmasıyla bağlantılıdır.

Topaçlar ve Diskler
Çocuklar masalarda topaç, disk veya madeni para çevirerek hız, kuvvet ve yüzey dokusuyla deneyler yaparlar. Bu, gözlem, tahmin ve ince motor becerilerinin gelişimini destekler.
Malzemeler:

• Ahşap topaçlar
• Düz masa üstü yüzeyleri
• Hafif diskler veya büyük paralar

Tencere Kapağı ve Direksiyon Simidi Oyunu
Çocuklar tencere kapaklarını, oyuncak direksiyonları veya büyük düğmeleri çevirerek araç sürmeyi veya makineleri çalıştırmayı taklit ederler. Bu, döndürmeyi yaratıcı rol yapmayla birleştirir.
Malzemeler:

• Oyuncak direksiyonlar
• Tencere ve kapaklar
• Oyun mutfak mobilyaları

Yuvarlanan Çemberler
Çocuklar açık alanlarda büyük çemberler veya lastikler yuvarlar, bazen onları kovalar veya yarışlara katılırlar. Bu aktivite, kaba motor koordinasyonunu ve dengeyi geliştirir.
Malzemeler:

• Plastik veya ahşap çemberler
• Açık hava oyun alanı
• Başlangıç/bitiş çizgileri için tebeşir

Duyusal Oyunda Su Çarkları
Çocuklar küçük su çarklarına su dökerek dönmelerini izler ve farklı dökme hızlarıyla deneyler yaparlar. Bu etkinlik, temel mühendislik kavramlarını tanıtır.
Malzemeler:

• Su tablası
• Plastik veya ahşap su çarkları
• Sürahiler, bardaklar veya huniler

Tembel Susan Sıralama
Çocuklar, nesneleri ayırmak veya aktarmak için dönen bir tepsi (Lazy Susan) kullanırlar ve hareketin paylaşmaya veya düzenlemeye nasıl yardımcı olabileceğini gözlemlerler. Bu, konumlandırmayı döndürmeyle bütünleştirir.
Malzemeler:

• Lazy Susan pikaplar
• Küçük ayırma öğeleri (düğmeler, boncuklar, deniz kabukları)
• Bölünmüş tepsiler

Spin Art İstasyonu
Çocuklar boyayı dönen kağıda damlatarak renklerin dairesel desenler halinde nasıl yayıldığını izlerler. Bu, yaratıcı ifadeyi ve simetri tanımayı destekler.
Malzemeler:

• Spin art makineleri veya kendin yap salata kurutma makinesi kurulumları
• Kalın kağıt daireler
• Yıkanabilir boya

Vücut Döndürme Oyunları
Çocuklar kendi kendilerine atkılarını döndürürken, daireler çizerek dans eder veya gül halkası etrafında halka yaparlar. Bu, denge, ritim ve mekansal farkındalığı geliştirir.
Malzemeler:

• Hafif eşarplar veya kurdeleler
• Açık alan iç veya dış mekan
• Ritim çalmak için isteğe bağlı müzik

7. Oryantasyon Oyun Şeması

Oryantasyon oyun şeması, çocuklar kendilerini veya nesneleri alışılmadık şekillerde konumlandırarak farklı bakış açılarını keşfettiklerinde ortaya çıkar. Oyuncakları ters çevirebilir, başlarını mobilyaların üzerine eğebilir, bacaklarının arasından bakabilir veya nesnelerin farklı bir açıdan nasıl göründüğünü görmek için onları eğebilirler. Oyundaki bu şema, uzamsal farkındalığı, problem çözmeyi ve geometri ve perspektifin erken yaşta anlaşılmasını destekler. Ayrıca denge, koordinasyon ve görsel algıyı da geliştirir.

Ters Yüz İzleme
Çocuklar, alçak bir banktan eğilerek veya bir kitaba ters bakarak çevrelerini ters bir pozisyonda keşfederler. Bu, merak duygusunu harekete geçirir, temel kasları güçlendirir ve görsel-mekansal becerilerini geliştirir.
Malzemeler:

• Alçak banklar veya yumuşak tırmanma çerçeveleri
• Güvenlik için yastıklı matlar
• Resimli kitaplar veya görsel kartlar

Eğimli Nesne Araştırması
Çocuklar, hareket veya görünümdeki değişiklikleri gözlemlemek için blokları, araçları veya bulmacaları farklı açılarda eğerek neden-sonuç düşünme ve koordinasyon becerilerini geliştirirler.
Malzemeler:

• Ahşap bloklar veya inşaat oyuncakları
• Hareketli parçalara sahip bulmacalar
• Küçük rampalar veya açılı tahtalar

Ayna Perspektif Oyunu
Çocuklar, simetri ve görsel bozulmalarla deneyler yaparak, değişen yansımaları görmek için aynaları farklı şekillerde konumlandırırlar. Bu, öz farkındalığı ve yaratıcı düşünmeyi destekler.
Malzemeler:

• Elde taşınabilen veya duvara monte edilebilen aynalar
• Düzenleme için küçük gevşek parçalar
• Masa veya yer oyun alanı

Fotoğraf Açısı Deneyleri
Çocuklar nesnelerin üstten, alttan ve yandan fotoğraflarını çekerek sonuçları karşılaştırır ve perspektifin nasıl değiştiğini gözlemlerler. Bu, teknoloji becerilerini gözlemle birleştirir.
Malzemeler:

• Çocuk dostu kameralar veya tabletler
• Fotoğraflanacak nesneler
• Baskılı veya dijital fotoğraf gösterimi

Yeni Görüşler İçin Tırmanış
Çocuklar, farklı yüksekliklerden çevreyi gözlemlemek için alçak platformlara veya oyun alanı yapılarına tırmanarak denge ve kaba motor becerilerini geliştirirken, aynı zamanda mekânsal yönelimi keşfederler.
Malzemeler:

• Güvenli tırmanma çerçeveleri veya platformları
• Açık hava oyun alanı ekipmanları
• Güvenlik için yastıklı matlar

8. Bağlantılı Oyun Şeması

Bağlantılı oyun şeması, çocuklar nesneleri birleştirmek veya sabitlemekten hoşlandıklarında gözlemlenir. Tren vagonlarını birbirine bağlayabilir, birbirine geçen bloklarla bir şeyler inşa edebilir, mandallarla kağıt tutturabilir veya ipleri birbirine bağlayabilirler. Oyun sırasındaki bu şema, çocuklar farklı parçaların nasıl oturduğunu ve tutunduğunu anladıkça ince motor becerilerini, el-göz koordinasyonunu ve mantıksal düşünmeyi geliştirir. Ayrıca, özellikle bir tasarımın bağlantısını korumak için ayarlanması gerektiğinde, azim ve problem çözmeyi teşvik eder.

Tren Vagonu Bağlantısı
Çocuklar oyuncak tren vagonlarını veya benzeri tekerlekli araçları birbirine bağlayarak farklı uzunluk ve yapılarla deneyler yaparlar. Bu etkinlik, sıralama becerilerini, el becerilerini ve neden-sonuç ilişkisini anlama becerilerini geliştirir.
Malzemeler:

• Ahşap veya plastik oyuncak trenler
• Birbirine geçen ray parçaları
• Düz oyun matı veya halı alanı

Kilitli Blok İnşaatı
Çocuklar, ahşap bloklar, LEGO® veya diğer birbirine geçmeli oyuncaklar gibi yapı setlerini kullanarak, parçaların güvenli bir şekilde birbirine bağlanması gereken yapılar oluştururlar. Bu, yaratıcılık, planlama ve mühendislik becerilerini geliştirir.
Malzemeler:

• Ahşap birbirine geçen bloklar veya LEGO® setleri
• Stabilite için taban plakaları
• Parçaları düzenlemek için küçük kaplar

Ataş ve Mandal Kreasyonları
Çocuklar, kağıtları, kumaşları veya kartonları birbirine tutturmak için klips veya mandal kullanır, dayanıklılık ve hizalama konusunda deneyler yaparlar. Bu, ince motor kontrolünü geliştirir ve erken mühendislik kavramlarını öğretir.
Malzemeler:

• Ataçlar, klasör ataçları veya mandallar
• Kağıt veya karton yaprakları
• Deneysel kumaş parçaları

Doğa Bağlantısı Projeleri
Çocuklar çubukları iplerle, çiçekleri saplarla veya yaprakları doğal bağlarla birleştirerek sanat eserleri veya barınaklar yaratırlar. Bu, onları doğayla bağlarken aynı zamanda sabır ve titizliklerini de destekler.
Malzemeler:

• Küçük çubuklar, yapraklar veya çiçekler
• Yumuşak sicim, boru temizleyicileri veya doğal bitki bağları
• Açık hava çalışma alanı veya bahçe alanı

Manyetik Şekil Binası
Çocuklar, şekilleri daha büyük formlara bağlamak için manyetik fayanslar veya çubuklar kullanarak geometri ve dengeyi keşfederler. Bu etkinlik, bağlantı kurmayı konumlandırma şemalarıyla birleştirir.
Malzemeler:

• Manyetik yapı kiremitleri veya çubukları
• Düz bina yüzeyi
• Görsel efekt için isteğe bağlı ışık masası

Oyun Şemasını Dönüştürmek

Dönüşen oyun şeması, çocuklar nesnelerin durumunu, biçimini veya görünümünü değiştirmekten keyif aldıklarında gözlemlenir. Renkleri karıştırabilir, buzları eritebilir, malzemeleri parçalayabilir veya yeni bir şey yaratmak için malzemeleri birleştirebilir. Oyundaki bu şema, yaratıcılığı, bilimsel düşünmeyi ve neden-sonuç ilişkisini anlamayı geliştirir. Ayrıca, çocuklar farklı kombinasyonları deneyip sonuçları gözlemledikçe merak duygusu da gelişir.

Renk Karıştırma Araştırması
Çocuklar boyaları, gıda boyalarını veya renkli suları birleştirerek yeni tonlar oluştururken renk teorisi ve kimyasal değişimler hakkında bilgi edinirler. Bu, deney yapma ve tahmin becerilerini geliştirir.
Malzemeler:

• Yıkanabilir boyalar veya sıvı suluboyalar
• Boya paletleri veya küçük kaplar
• Fırçalar, damlalıklar veya karıştırma çubukları
• Renkleri test etmek için kağıt veya karton

Yemek Pişirme ve Fırınlama Oyunu
Çocuklar, basit atıştırmalıklar veya taklit yiyecekler hazırlamak için malzemeleri karıştırır, yoğurur ve şekillendirir. Bu, sıralama becerilerini, ince motor kontrolünü ve duyusal farkındalığı geliştirir.
Malzemeler:

• Çocuklar için güvenli karıştırma kapları ve kaşıkları
• Ölçü kapları
• Oyuncak mutfak mobilyaları veya gerçek bir mutfak alanı (gözetim altında)
• Un, su ve güvenli gıda boyası gibi malzemeler

Duyusal Malzeme Dönüşümü
Çocuklar, kuru kuma su eklemek, kurumuş kili ufalamak veya buzu dondurup eritmek gibi malzemelerin dokusunu değiştirirler. Bu etkinlik, gözlem becerilerini ve dokunsal farkındalığı geliştirir.
Malzemeler:

• Kum veya kil
• Su tablası veya küvetler
• Buz kalıpları ve tepsileri
• Kepçeleme ve ezme araçları

Gevşek Parçalar Heykeli
Çocuklar, geçici yapılar veya sanat eserleri yaratmak için çeşitli malzemeler kullanır, ardından bunları yeniden düzenleyerek veya sökerek tamamen farklı bir şey yaratırlar. Bu, düşünme esnekliğini ve azimlerini destekler.
Malzemeler:

• Çubuklar, kumaşlar, düğmeler veya kabuklar gibi gevşek parçalar
• Montaj için tutkal, bant veya kil
• Düz bina yüzeyi

Bahçe Dönüşümü
Çocuklar tohum eker ve büyümelerini izleyerek, zamanın ve özenin bir tohumu nasıl bitkiye dönüştürdüğünü öğrenirler. Bu, dönüşümü doğadaki gerçek yaşam döngüleriyle ilişkilendirir.
Malzemeler:

• Küçük saksılar veya bahçe yatakları
• Toprak ve tohumlar
• Sulama kutuları
• Bitki işaretleyicileri

Oyundaki Diğer Şemalar

Tüm oyun davranışları dokuz ana oyun şeması türüne tam olarak uymaz. Bazı çocuklar dağıtma (nesneleri fırlatma veya yayma), sarma (nesneleri veya kendilerini örtme) ve birleştirme (kalıcı bir bağlantısı olmayan parçaları birleştirme) gibi kalıplar sergiler. Bunlar daha az yapılandırılmış gibi görünse de, yine de önemli gelişimsel faydalar sunarlar; keşfetmeyi, denemeyi ve yaratıcı düşünmeyi teşvik ederler.

Oyunun bu ek şemalarını fark ederek, eğitimciler ve bakıcılar çocukların doğal ilgi alanlarını takip etmeleri için materyaller ve alan sağlayabilir, meraklarını teşvik edebilir ve genel gelişimlerini destekleyebilirler.

Oyun Şemaları Neden Önemlidir?

Birçok oyun biçimi gibi oyun şemaları da çocuk gelişiminin geniş alanlarına katkıda bulunur; bilişsel büyümeyi, motor becerileri, sosyal-duygusal öğrenmeyi ve yaratıcılığı destekler.
Bunları benzersiz kılan şey, her oyun şemasının, çocuk için derinlemesine ilgi çekici olan, tekrarlayan, kendi seçtiği aktiviteler yoluyla hedeflenen becerileri geliştirmesidir.

İşte farklı oyun şemalarının nasıl belirli ve kalıcı faydalar yarattığı:

• Mekansal ve Mantıksal Düşünmeyi Geliştirme
  • Konumlandırma oyunu şemasında, çocuklar nesneleri uzun süreler boyunca çizgiler, ızgaralar veya desenler halinde düzenlerler. Bu sadece toplama değil, aynı zamanda erken yaşta sıralama, sıralama ve simetri tanıma pratiğidir. Bu tür yapılandırılmış düşünme, sonraki yıllarda geometri, kodlama ve bilimsel sınıflandırmanın temelini oluşturur.
• Neden ve Sonucu Anlamak
  • Bir çocuk, yörünge oyun şemasında topları rampalardan aşağı defalarca düşürdüğünde veya oyuncak arabaları yere fırlattığında, gerçek dünya deneyleri gerçekleştirmiş olur. Her atış veya yuvarlanma, hızı, mesafeyi ve açıyı test ederek sonuçları tahmin etme ve eylemleri ayarlama becerilerini geliştirir.
• İnce ve Kaba Motor Becerilerinin Geliştirilmesi
  • Taşıma oyun şemasında blokları odanın bir köşesinden diğerine taşımak koordinasyon, denge ve güç geliştirir. Farklı boyut ve ağırlıktaki nesneleri tutmak da kavrama kontrolünü geliştirir; bu beceriler el yazısından spora kadar her şeyi destekler.
• Yaratıcı Problem Çözmeyi Teşvik Etmek
  • Dönüşümlü oyun şemasında çocuklar boya renklerini karıştırabilir, yapı setlerini birleştirebilir veya kil figürlerini yeniden şekillendirebilirler. Her dönüşüm, hipotezleri test eder: Daha fazla su eklersem ne olur? Bunu farklı şekilde istiflersem ne olur? Bu da düşünme esnekliklerini ve problem çözme konusundaki azimlerini güçlendirir.
• Duygusal Düzenlemeyi ve Sosyal Becerileri Destekleme
  • Kapsayan ve kuşatan oyun şemaları genellikle kişisel alanlar yaratmayı veya nesneleri sarmayı içerir. Bu aktiviteler, güvenlik arayan çocukları rahatlatırken, kale inşa etmek gibi grup projeleri müzakereyi, uzlaşmayı ve ortak hedef belirlemeyi öğretir.

Ebeveynler ve eğitimciler, oyun sırasında bu şemaları tanıyıp destekleyerek çocukların doğal içgüdülerini anlamlı öğrenme fırsatlarıyla birleştirebilir ve basit oyun anlarını yaşam boyu sürecek beceriler için güçlü temellere dönüştürebilirler.

Oyun Şemaları Farklı Yaşlarda Nasıl Ortaya Çıkar?

Oyun şemaları rastgele ortaya çıkmaz. Çocuklar farklı şemalar arasında kendi hızlarında ilerlerken, bazı kalıplar gelişimin belirli aşamalarında baskın olma eğilimindedir. Bu yaşa özgü eğilimlerin farkında olmak, yetişkinlerin her çocuğun öğrenme ihtiyaçlarına uygun doğru materyalleri ve desteği sağlamasına yardımcı olur.

Aşağıda oyun şemalarının yaşa göre nasıl ortaya çıktığına dair bir özet ve bunları kasıtlı ortamlar ve oyun kaynakları aracılığıyla desteklemenin önerilen yolları yer almaktadır.

Yaş Grubu	Ortak Oyun Şemaları	Oyun Şemalarını Nasıl Destekleyebilirsiniz?
Bebekler (0–12 ay)	Yörünge oyun şeması, Sarmalayıcı oyun şeması	Yumuşak toplar, kumaş parçaları, çıngıraklar, aynalar, eşarplar
Yürümeye başlayan çocuklar (1–3 yaş)	Taşıma oyun şeması, Kapsayan oyun şeması, Döndürme oyun şeması	El arabaları, konteynerler, istiflenebilir bardaklar, döner makineler, tüneller
Okul öncesi çocuklar (3-5 yaş)	Bağlantılı oyun şeması, Konumlandırma oyun şeması, Dönüştürme oyun şeması	Bloklar, manyetik fayanslar, desen kartları, boya, oyun hamuru
Erken Okul Çağı (5-7 yaş)	Oryantasyon oyun şeması, Yörünge oyun şeması, Karmaşık dönüşüm oyun şeması	Serbest parçalar, rampalar, dış mekan tırmanma çerçeveleri, inşaat kitleri, gerçek aletler (gözetim altında)

Bebekler (0–12 ay)

Bu aşamada oyun şemaları keşifsel ve duyusal odaklıdır. Bebekler, düşürme, kavrama veya yüzlerini örtme gibi tekrarlayan eylemlerde bulunurlar. Yörünge ve sarmalayıcı oyun şemalarının bu erken belirtileri, hareket ve mekanla ilk deneyimleridir. Yumuşak, dokunsal malzemeler sağlamak bu doğal merakı teşvik eder.

Yürümeye başlayan çocuklar (1–3 yaş)

Yürümeye başlayan çocuklar daha amaç odaklı oyun şemaları sergilerler. Birçoğu bir şeyleri taşımayı (nakletmeyi), oyuncakları döndürmeyi (döndürmeyi) veya nesneleri kutulara koymayı (kapatmayı) sever. Bu eylemleri tekrarlama istekleri, özgüven, kas hafızası ve erken problem çözme becerilerini geliştirir. Serbest harekete izin veren ortamlar ve esnek malzemeler bunu destekler.

Okul öncesi çocuklar (3-5 yaş)

Bu yaş grubundaki çocuklar, daha soyut kavramları keşfetmek için oyun şemalarını kullanmaya başlarlar. Karmaşık yapılar inşa edebilir (bağlantı kurabilir), nesneleri belirli kalıplar halinde düzenleyebilir (konumlandırabilir) veya malzemeleri karıştırabilirler (dönüştürebilir). Bu aktiviteler, planlama, karşılaştırma ve deney yapma becerilerinin geliştiğini yansıtır. Çeşitli açık uçlu araçlar ve yaratıcı istasyonlar, daha derinlere inmelerine yardımcı olur.

Erken Okul Çağı (5-7 yaş)

Daha büyük çocuklar daha erken tekrar ziyaret eder oyun şemaları Daha gelişmiş yollarla. Yön bulma ve yörünge oyunu, yapılandırılmış oyunların veya zorlukların bir parçası haline gelir. Dönüşüm becerilerini gerçek dünya araçlarına ve iş birliğine dayalı projelere uygulamaya başlarlar. Bu aşamada, ayarlanabilir mobilyalar ve zengin kaynaklarla donatılmış, iyi tasarlanmış öğrenme ortamları, düşünme becerilerini geliştirebilir ve bağımsızlıklarını destekleyebilir.

Çocuklarda Şematik Oyun Nasıl Belirlenir?

Oyun şemalarını etkili bir şekilde desteklemek için, günlük davranışlardaki işaretleri fark etmek çok önemlidir. Birçok oyun şeması yüzeysel olarak benzer görünse de, dikkatli bir gözlem, çocukların nesneler, mekân ve insanlarla nasıl etkileşim kurduğuna dair kalıpları ortaya çıkarır.

Gözlem yeteneğinizi keskinleştirmenin birkaç yolu şunlardır:

• Tekrarlamaya odaklanın: Çocuklar içgüdüsel olarak belirli bir oyun şemasına bağlı eylemleri tekrarlarlar ve çoğunlukla diğer mevcut oyuncakları veya uyarıları görmezden gelirler.
• Sadece neye değil, nasıl olduğuna da dikkat edin: Blokları istifleyen bir çocuk, bir konumlandırma oyun şemasını keşfediyor olabilirken, blokları odada taşıyan başka bir çocuk bir taşıma oyun şeması gösteriyor olabilir.
• Farklı bağlamlarda izleyin: Çocuklar genellikle hem iç mekanda hem de dış mekanda, serbest oyun ve yapılandırılmış aktiviteler sırasında tutarlı oyun şemaları sergilerler.
• Tercihleri zaman içinde takip edin: Oyuncakları sıraya dizme, eşyaları saklama veya nesneleri döndürme gibi tekrar eden davranışlar hakkında basit notlar tutun.

Oyun şemalarını bu şekilde tanımak, yetişkinlerin davranışları net ve amaçlı bir şekilde yorumlamalarına ve rastgele veya tekrarlayan gibi görünen oyunları anlamlı gelişim sinyallerine dönüştürmelerine yardımcı olur. Bu kalıplar tanımlandıktan sonra, öğrenmelerini zenginleştirmek için alanı nasıl düzenlediğimize, malzemeleri nasıl seçtiğimize ve çocuklarla nasıl etkileşim kurduğumuza rehberlik edebilir.

Teoriden Pratiğe: Şema Oyununu Destekleyen Ortamlar

İyi tasarlanmış bir ortam, çocukların doğal öğrenmesini destekleyen en güçlü araçlardan biridir. Ortam, çocukların oyun şemaları aracılığıyla dünyayı keşfetme biçimlerine saygı duyduğunda, sadece bir fon değil, gelişimlerinde bir ortak haline gelir. Aşağıda, şema tabanlı oyunu teşvik eden öğrenme alanlarını şekillendirmenin beş basit ama etkili yolu bulunmaktadır.

Oda Düzenini Tutarlı Tutun

Çocuklar, bir odanın düzeni zaman içinde aynı kaldığında kendilerini daha güvende ve odaklanmış hissederler. Oyun şemaları tekrarlara dayandığından, çocukların geri dönüp keşfetmeye devam edebilecekleri tanıdık alanlara ihtiyaçları vardır. Örneğin, oyun şemalarını konumlandırmaya meraklı bir çocuk, nesneleri her gün düzenlemek için aynı düz yüzeyi tercih edebilir. Bu alan sürekli değişirse, bu durum onların sürecini kesintiye uğratır.

Tutarlı düzenler, çocukların daha bağımsız olmalarına da yardımcı olur. Eşyaları nerede bulacaklarını ve nereye koyacaklarını bildiklerinde, daha fazla ilgi gösterirler, etraflarını temizlerler ve alanı kullanırken kendilerini daha güvende hissederler.

Taşınabilir Mobilyalar Kullanın

Modüler ve hafif mobilyalar, öğretmenlerin ve çocukların alanı farklı oyun şemalarına uyacak şekilde şekillendirmelerine olanak tanır. Alçak bir raf, bir gün iki alanı bölebilir, ertesi gün ise bir ulaşım yolu veya inşaat üssü haline gelebilir. Hareketli masalar, açık arabalar ve istiflenebilir tabureler, sınıfların kaos yaratmadan esnek kalmasına yardımcı olur.

Çocuklar genellikle mobilyaları yetişkinlerin beklemediği şekillerde kullanırlar: tırmanmak, saklanmak, istiflemek veya dönmek. Mobilya ne kadar uyumluysa, sürekli yeni oyuncaklar getirmeye gerek kalmadan farklı oyun şemalarını o kadar çok şekilde destekleyebilir.

Sessiz ve Aktif Oyun Alanları Yaratın

Bazı oyun şemaları Bazıları fırlatma, döndürme veya bir şeyler taşıma gibi yüksek sesli hareketleri içerir. Diğerleri ise oyuncakları dizme veya bebekleri sarma gibi sessiz ve odaklanmış hareketlerdir. Çocuklar tüm oyunlarını tek bir alanda oynamaya zorlanırsa, bu durum hayal kırıklığına ve hatta davranış sorunlarına yol açabilir.

Alanınızı, çocukların kendi seçimlerini yapabilecekleri şekilde tasarlayın. Rahat, kapalı köşelerin yanı sıra açık hareket için de alan bırakın. Düzen, enerjik oyunlardan sakin oyunlara kadar her türlü oyuna açık olduğunu göstermelidir. Bu aynı zamanda çocukların birbirlerinin oyun tarzlarına saygı duymayı ve yapmak istedikleri şey için doğru alanı bulmayı öğrenmelerine yardımcı olur.

Çocukların Özgürce Hareket Etmesine İzin Verin

Çocuklar taşıma oyun şemalarını takip ettiklerinde, genellikle odadaki nesneleri tekrar tekrar taşırlar. Oda çok kalabalıksa veya mobilyalarla doluysa, bu hem onlar hem de başkaları için stresli olabilir. İyi bir mekansal akış, çocukların odaklanmalarına yardımcı olur ve kazaları azaltır.

Alanlar arasında yürüyüş yollarını açık tutmaya çalışın ve çocukların sepetleri taşımaları, arabaları itmeleri veya aynı anda birden fazla eşyayı tutmaları için yeterli alan bırakın. Akıcı hareketlere izin veren bir alan, çocukların akışta kalmalarını ve oyunlarıyla bağlantıda kalmalarını sağlar.

Çocukla Birlikte Alanın Büyümesine İzin Verin

Çocuklar her zaman yetişkinlerin beklediği gibi oynamazlar. Kitaplar için yapılmış bir köşe saklanma yeri olabilir. Bir bank köprüye veya çite dönüşebilir. Bu kullanımları düzeltmek yerine, onlara izin verin. Bu, çocuğun yaratıcılığına ve oyun şemalarına saygı duyduğunuzu gösterir.

Mobilyalar ve alanlar açık uçlu olduğunda, değiştirilmeleri veya yeniden düzenlenmeleri gerekmeden birçok farklı oyun türünü destekleyebilirler. Çocuklar, kendi yollarıyla keşfetmekte özgür hissettiklerinde daha fazla şey öğrenirler. Esnek bir ortam, tam da bunu yapmalarına yardımcı olur.

Şema Oyununu Müfredat Tasarımına Entegre Etme

Çocuklarda oyun şemalarını tanımak ilk adımdır. Ancak asıl değer, bu anlayışı günlük rutinlerimizi, sınıf içi aktivitelerimizi ve öğrenme hedeflerimizi nasıl planladığımızı şekillendirmek için kullandığımızda ortaya çıkar. Şema oyununu destekleyen bir müfredat sabit bir plan değil, çocukların nasıl düşündüğünü, keşfettiğini ve geliştiğini takip eden esnek bir sistemdir.

Çocukların Zaten Yaptıkları Şeylere Göre Plan Yapın

Dersleri önce tasarlayıp çocukların takip etmesini beklemek yerine, nasıl oynadıklarını gözlemleyin. Sürekli bir şeyler mi taşıyorlar? Oyuncakları mı paketliyorlar? Nesneleri mi sıralıyorlar? Bunlar aktif oyun şemalarının işaretleridir. Bunu sadece yan notlar olarak değil, planlarınızın temeli olarak kullanın. Müfredat gerçek ilgi alanlarını yansıttığında, çocuklar daha fazla etkileşimde kalır ve daha hızlı ilerler.

Şemaları Günlük Rutinlere Dahil Etme

Şema oyunu için özel bir zaman ayırmanıza gerek yok. Geçişler, toplama zamanı ve hatta atıştırmalık hazırlama gibi günlük rutinlere doğal olarak uyum sağlar. Örneğin, ulaşımla ilgilenen çocuklar, kurulum sırasında eşyaları bir alandan diğerine taşımaktan keyif alabilir. Konumlandırmayı keşfedenler, bardakları veya peçeteleri düzgün sıralar halinde düzenlemekten keyif alabilir. Bu küçük anlar, şema oyunu merceğinden baktığımızda güçlü öğrenme fırsatlarıdır.

Net Bir Çerçeve İçinde Seçim Sunun

Şema temelli bir müfredat, çocuklara öğrenmeyi destekleyen sınırlar dahilinde keşfetme özgürlüğü tanır. Her anı yönlendirmek yerine, net bir yapı sunun: rehberli aktiviteler, açık uçlu oyun ve hareket zamanı karışımı. Çocukların ilgi alanlarına göre, özellikle de baskın oyun şemalarını yansıtan istasyonlar arasında geçiş yapmalarına izin verin.

Oyun ve Öğrenmeyi Birleştirmek İçin Temaları Kullanın

Şema oyunu daha geniş müfredat temalarına entegre edilebilir. Örneğin, bir ulaşım teması, yörünge ve taşıma şemalarını doğal olarak destekler. "Evler" teması, sarma, çevreleme ve konumlandırma ile ilişkilendirilebilir. Temalar çocukların doğal oyun kalıplarıyla bağdaştığında, öğrenme daha anlamlı ve akılda kalıcı olur.

Öğretmenlerin Gözlemleme ve Uyum Sağlamalarını Destekleyin

Oyun şemaları planlamak, öğretmenlerin esnek ve dikkatli olmasını gerektirir. Eğitimciler, katı bir programa bağlı kalmak yerine, çocukların o gün keşfettikleri şeylere göre etkinlikleri uyarlamaya teşvik edilmelidir. İyi bir müfredat, öğretmenlerden "çocukları programa dahil etmelerini" istemez; gerçek zamanlı olarak yanıt vermelerine yardımcı olur.

Çözüm

Oyun şemalarını anlamak ve desteklemek, sadece çocukların nasıl oynadığını izlemekle ilgili değildir; bu kalıpların daha derin, daha güçlü ve daha anlamlı hale gelmesini sağlayan ortamlar ve deneyimler yaratmakla ilgilidir. Erken çocukluk dönemi ortamları bu doğal öğrenme yollarına yanıt verecek şekilde tasarlandığında, çocuklar gelişir. Sadece oynamakla kalmazlar; dünyayı amaçlı bir şekilde tekrarlar, geliştirir ve keşfederler.

Alanı dikkatlice planlayarak, esnek mobilyalar seçerek ve gerçek davranışlara uyum sağlayan bir müfredat oluşturarak, çocuklara gerçekten ihtiyaç duydukları şeyi veriyoruz: düzenli özgürlük, rehberlikli merak ve amaçlı oyun. İster tek bir sınıf, ister komple bir erken çocukluk merkezi kurun, oyun şemalarını tasarımınızın merkezine koymak, her çocuğun ve onları yönlendiren kişilerin en iyi yönlerini ortaya çıkarır.

Oyun şemalarını desteklemek bir trend değil. Çocukların en iyi nasıl öğrendiklerine dair uzun vadeli bir yatırımdır: uygulamalı keşifler yoluyla, onların hızına, tutkularına ve potansiyellerine saygı duyan bir ortamda.

SSS

Tam olarak nedir? oyun şemalarıve genel oyunlardan nasıl farklıdırlar?

Oyun şemaları, çocukların oyun sırasında tekrarladıkları temel kalıplardır; sadece yaptıkları değil, aynı zamanda Nasıl Dünyayı keşfederler. Genel oyun çeşitli aktiviteleri tanımlayabilirken, şemalar çocuğun tutarlı düşünme stillerini ve problem çözme yaklaşımlarını ortaya koyar. Bunlar, çocuk oyununun ardındaki "nasıl"ı gösterir.

Çocuklar neden yeni şeyler denemek yerine aynı eylemleri tekrarlarlar?

Çocuklar şematik davranışları tekrarladıklarında, deney yaparlar ve ustalık kazanırlar. Tekrarlama, bir kavramı anlamalarını geliştirmelerine yardımcı olur; örneğin, hareket... yörünge şeması veya çevreleyen şema içinde tutulmalarını sağlar ve oyun yoluyla öğrenmelerini derinleştirir.

Bir çocuk birden fazla gösterebilir mi? oyun şemaları aynı zamanda?

Kesinlikle. Çocukların tek bir seansta birkaç şema arasında geçiş yapması yaygındır; örneğin eşyaları taşıyıp sonra sıraya dizmek gibi. Her şema farklı öğrenme hedeflerini yansıtır ve aralarında geçiş yapmak esneklik ve merak göstergesidir.

Eğitimciler ne zaman destek olmak için devreye girmelidir? şema oyunu?

Müdahale etmek için en iyi zaman, bir şema içinde derin ve odaklanmış bir oyunu gözlemlediğiniz zamandır. Hafif bir dürtme - bir taşıyıcının kurulumuna yeni bir gevşek parça eklemek gibi - çocukların düşünme becerilerini genişletmelerine yardımcı olabilir. olmadan onları keşiflerinden uzaklaştırıyor.

Nasıl kullanılır? oyun şemaları uzun vadeli beceri gelişimine fayda sağlar mı?

Şema oyununu desteklemek, bilişsel, sosyal ve motor alanlarda temel becerilerin geliştirilmesine yardımcı olur. Örneğin, oryantasyon şeması problem çözmeyi desteklerken, dönüşüm şeması bilimsel düşünmeyi teşvik eder. Bu konuların erken çocukluk döneminde ele alınması, ileride daha karmaşık öğrenme için zemin hazırlar.